ଉଦ୍ଭିଦରେ ପରିବହନ (Transport in Plants)
ଉଦ୍ଭିଦ ଶୋଷଣ କରିଥିବା ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ, ଜଳ,
ଖଣିଜଲବଣ ଓ ପତ୍ରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ଶ୍ଵେତସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟକୁ ପରିବହନ ସସ୍ଥା ମାଧ୍ୟମରେ
ଉଦ୍ଭିଦର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶକୁ ଯାଇଥାଏ ।
ଉଦ୍ଭିଦରେ ଜଳ ପରିବହନ :
ଉଦ୍ଭିଦ ଆଲୋକଶ୍ଲେଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ପାଈଁ
ଜଳ ଓ ଖଣିଜଲବଣ ଆବଶ୍ୟକ କରିଥାଏ । ଏହି ଜଳ ଓ ଖଣିଜଲବଣକୁ ଉଦ୍ଭିଦ ଚେର ଦ୍ବାରା ମାଟିରୁ ଶୋଷଣ
କରି ଜାଇଲେମ ଟିସୁ ମାଧ୍ୟମରେ ଉଦ୍ଭିଦର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶକୁ ଯାଇଥାଏ ।
ଉଦ୍ଭିଦରେ ଜଳ ପରିବହନର ପ୍ରଣାଳୀ :
ଏହି ପ୍ରଣାଳୀକୁ ସାଧାରଣତଃ ଦୁଇଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ବିଭକ୍ତ କରିହେବ ।
ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଜଳ ଓ ଦ୍ରବିଭୁତ ଧତବଲବଣକୁ ଉଦ୍ଭିଦ ମାଟିରୁ
ଚେରର ଶେଷାଂଶ ଆଡକୁ ଥିବା ମୂଳଲୋମ ସାହାଯ୍ୟରେ ଶୋଷଣ କରେ ।
ମୂଳଲୋମର କୋଷଜୀବକର ସାନ୍ଦ୍ରତା ଅଧିକ କିନ୍ତୁ ମୃତ୍ତିକାସ୍ଥ ଦ୍ରବଣର
ସାନ୍ଦ୍ରତା କମ୍ । ଏହି ତାରତମ୍ୟରେ ସମତା ଆଣିବା ପାଇଁ ମୂଳଲୋମର କୋଷ ଭିତରକୁ ମୃତ୍ତିକାସ୍ଥ
ଦ୍ରବଣ ପ୍ରବେଶ କରେ । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ପାରସୃତି ପଦ୍ଧତି କୁହାଯାଏ ।
ସମୟ ସମୟରେ ମୂଳଲୋମର କୋଷଜୀବକର ସାନ୍ଦ୍ରତା କମ୍ ଥାଇ ମଧ୍ୟ ଅଧିକ
ସାନ୍ଦ୍ରତା ବିଶିଷ୍ଟ ମୃତ୍ତିକାସ୍ଥ ଦ୍ରବଣ ବିପଚନ ଶକ୍ତିକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ମୂଳଲୋମର କୋଷ
ଭିତରକୁ ପବେଶ କରେ । ଏଥିରେ ମୂଳର ଅଂଶ ସକ୍ରିୟ ଭାବେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ହେଉଥିବାରୁ ଏହାକୁ ଜଲାର
ସକ୍ରିୟ ଶୋଷଣ କୁହାଯାଏ ।
ଏହା
ପରେ ଦ୍ଵିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ ।
ମୂଳଲୋମ କୋଷରେ ଏହିସବୁ ଜଳୀୟ ଦ୍ରବଣର ପ୍ରବେଶ ପରେ
ତାହା ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ମୂଳର ଜାଇଲେମକୁ ଚାଲିଯାଏ ।
ଜାଇଲେମ୍ ଚାରି ପ୍ରକାର ଟିସୁକୁ ନେଇ
ଗଠିତ ସେଗୁଡିକ ହେଲା ଟ୍ରାକିଡ, ଭେସେଲ, ଜାଇଲେମ୍ ପାରେନକାଇମା, ଜାଇଲେମ୍ ଫାଇବର୍ ।
ଜାଇଲେମ୍
ଟିସୁର ଟ୍ରକିଡ଼ ଓ ଭେସେଲ୍ ମୂଳଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଗଛର ଅଗ୍ରଭାଗ ପଯ୍ୟନ୍ତ ପରସ୍ପର ସଂଯୋଜିତ ରହି
ଏକ ଅବିଛିନ୍ନ ଜଳ ପରିବହନ ସଂସ୍ଥା ଗଠନ କରିଥାନ୍ତି ।
ତେଣୁ ଥରେ ମୂଳର ଜାଇଲେମ ଟିସୁରେ ଜଳର
ଦ୍ରବଣ ପ୍ରବେଶ କଲେ ତାହା ଜଳର ଏହି ଅବିଛିନ୍ନ ସଂସ୍ଥା ମାଧ୍ୟମରେ ଉଦ୍ଭିଦର ଯେକୌଣସି ଅଂଶକୁ
ଯାଇପାରେ ।
ଛୋଟ ଛୋଟ ଉଦ୍ଭିଦରେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦ୍ବାରା ଜଳୀୟ ଦ୍ରବଣ ଉଦ୍ଭିଦର ବିଭିନ୍ନ
ଅଂଶରେ ପହଂଚିପାରେ କିନ୍ତୁ ବଡ ବଡ ଗଚ୍ଛ ପାଇଁ ମୂଳରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା ଚାପ ସବୁ ଅଂଶକୁ ଜଳ
ପରିବହନ ପାଇଁ ଆଦୌ ଯଥେଷ୍ଟ ହୋଇ ନଥାଏ ।
ବଡ ବଡ ଗଛରେ ଜଳ ପରିବହନ ଉତ୍ସ୍ଵେଦନ ଚାପର ନିଷ୍କ୍ରୟ
ଶୋଷଣ ଯୋଗୁଁ ସମ୍ଭବ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଉତ୍ସ୍ଵେଦନ ଚାପ ପତ୍ରର ଉତ୍ସ୍ଵେଦନ ଯୋଗୁଁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
ଉଦ୍ଭିଦରେ ପୋଷାକର ପରିବହନ :
ସବୁଜ ପତ୍ରରେ ଆଲୋକଶ୍ଲେଷଣ ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା ଶ୍ଵେତସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ଓ ଚୟାପଚୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଉଦ୍ଭିଦର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶରେ ସଂଶ୍ଲେଷିତ ଉପାଦାନ ଯଥା ଆମିନୋଅମ୍ଳ
ଆଦି ତାହାର ବିଭିନ୍ନ ଆବଶ୍ୟକ ଅଙ୍ଗକୁ ପରିବାହିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହାକୁ ପୋଷଣର ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ
କୁହାଯାଏ ।
ପୋଷକର ପରିବହନ ଫ୍ଲୋଏମ୍ ଟିସୁ ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥାଏ ।
ସଂଶ୍ଲେଷିତ ସ୍ଥାନରୁ ବ୍ୟବହାର
ହେଉଥିବା ସ୍ଥାନକୁ ପୋଷକ ପରିବାହିତ ହୋଇ ଉଦ୍ଭିଦର ଜୀବନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଚାଲୁ ରଖେ ।
ସଂଶ୍ଲେଷଣ ହେଉଥିବା ସ୍ଥାନକୁ ପୋଷକର ଉତ୍ସ (Source) ଏବଂ
ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିବା ସ୍ଥାନକୁ ଜମାଭୁକ୍ତ ଅଂଶ (Sink) କୁହାଯାଏ ।